Vergilius’un zamanında edebiyat en çok el üstünde tutulan şeydir. Herkes mısra düzmektedir.
Şiirin bir kaçış yolu olduğu karışık zamanlarda sık sık görüldüğü gibi, Vergilius ve dostları da çoban şiirlerinin kılık değişimi altında mutlulukla kendilerini bulurlar. Bunun için Vergilius’un çobanları bazı bakımlardan hayal yaratıklarıdır.
Çiftçilik şiirlerinde öğretici bir şiirin görünüşleri bulunur.; ama o zamanlar bu çeşit şiir küçümsenmezdi. Zaten şiirin amacı ekim tekniklerini yükseltip yasalandırmak değildir; toprakla başbaşa yaşıyan insana, büyük ya da küçük toprak sahiplerine, yoklukları yaşamaya imkan bırakmayan erdemlere, eğilimlere şereflerini gerivermektir. Ama Vergilius şiirini yazarken, teknikle ilgili eserlerden de çok faydalanmıştır. Çağdaşı Varron’un ‘Tarım Üstüne’ adlı kitabıyla kendi eseri arasındaki yakınlıklar, kaynaklardan faydalandığını fazlasıyla gösterir. Şair şiiri için dört ilgi merkezi seçmiştir :
1. kitap * Buğday ve Ekincinin Mevsimleri
2. kitap * Bağ ve Zeytin Ağacı
3. kitap * Hayvan Yetiştirme
4. kitap * Kovanlık
Ama şair her kitaba ayrı bir özellik vermeye çalışmıştır, öyle ki belirtilen konu her zaman aşılır, köy hayatının bütününe gidilir.
Çiftçilik şiirleri bir açık hava, tabiat, insanlık şiiridir. Vergilius büyük sanatçı olarak kalır, hayatın bütünlüğü içine yerleşebilecek güce sahiptir bu kitapta.
Şair çoğu zaman okuyucusunun bilgisine güvenir, herşey üzerinde uzun uzun durmaz.
Bugünün okuyucusu, işte bu yüzden bilgiyle desteklenmedi mi destanda sadece en ufak parçayı görmek tehlikesindedir.
Vergilius son zamanlarında hasta yatağında Aeneis’in son düzeltmelerini yapmadığı için yok edilmesini istemiş ama bu son isteği Augustus ve dostları tarafından yerine getirilmemiştir.
Jacques Perret
ÇOBAN ŞİİRLERİ’NDEN
Ya, mutlu ihtiyar, bakacaksın işte böyle tarlalara !
Bozulmadalar kumlardan, çakıllardan; bataklık da
Yaymada çamurlu sazlarını durmadan otlak yerlerine :
Ama kalan yer yeter. Güven sen hep sağlam sürülerine
Kurtulacaktır onlar komşuları ezip geçen dertten de
Semiz koyunları alıp giden o yabancı bitkilerden de
Sen yanında bildik ırmakların, yanında kutlu çeşmelerin
Çıkar tadını, mutlu ihtiyar, rahatça, yoğun serinliğin
Tatlı bir mırıltıyla uğralıyacak gündüz şekerlemeni
Çiçek çiçek bir söğüde doğru uçan arıların sesleri
Sonra, yüksek bir kayada, yeşilliği budarken, bir anda
Oduncunun o cânım türküsü yükseliverecek açık havada
Sonra, bütün güvercinlere inat, üstünde karaağaçların
Başlıyacak şakımaya can dostların, sevgili kumruların
(Kaynak : Büyük şairler ve şiirleri- varlık yayınları – 1961 yılı)