UPSD(Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği), son yaptığı toplantıda sanat eserinin ilk elden çıktığı andan itibaren yaşanan sorunları gündemine aldı ve sanat eserinin pasaportu olarak nitelendirdiği ‘EPİVERON’ belgesini kamuoyuna duyurdu.
Hem sanatçının hem koleksiyonerin haklarını savunmak amaçlı ortaya çıkan EPİVERON belgesi aynı zamanda eserin el değiştirdikten sonra durumunu takibi sağlayacak ve çalıntı/sahte eser satanlara karşı caydırıcı bir önlem olacak.
UPSD, EPİVERON belgesini bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu:
Değerli sanat kamuoyumuz,
UPSD olarak, sanat dünyasında yer alan herkesi ilgilendiren ve maalesef büyük bir sorun haline gelmiş olan bir konuyu ele aldık ve ortaya “EPİVERON” adını verdiğimiz belge çıktı. EPİVERON yani “Eser Piyasaya Verilme Onayı”, sanat dünyamızda her kesimi çok farklı açılardan koruyacak bir formülün kağıda dökülmüş halidir. Aşağıda göreceğiniz gibi EPİVERON, sanat eserinin pasaportu niteliğindedir. İster kalıcı, ister geçici bir süreliğine olsun, bir sanat eseri yurtiçi veya yurtdışında yer veya el değiştiriyorsa, EPİVERON onun her türlü güvencesini sağlayacak olan belgedir. Eserin ilk elden çıkış anından itibaren, eserin çalıntı veya sahte olmadığını kanıtlayan, eser her el değiştirdiğinde kaydını üzerine geçiren, eser bir yere gittiğinde kimin sorumlu olduğunu ve ne zaman sahibine döneceğinin kaydını tutan, eserin satış veya telif hakları ayrıysa, bunları netleştiren ve sonuç olarak sanat dünyamıza, sanat piyasamıza bir nebze belirlilik, açıklık ve güvenilirlik kazandırma amacı taşıyan bir girişimdir. EPİVERON, (henüz) yasal bir zorunluluk değil ama bir gereklilik. Sanat ortamında kontrolsüzce el değiştiren, takibi yapılamayan sanat eserleri özelinde bir düzenleme ve kontrol mekanizması sağlayacak olan bu belge ile, sadece sanatçı veya galerici değil, koleksiyoner ve özellikle müzayede evleri de sorumluluk sahibi olacaktır. Ancak sanatçılar, galericiler, koleksiyonerler, aracılar, müzayedeciler bunu sürekli olarak uygularsa ve EPİVERON’u olmayan sanat eserlerini satın veya ödünç almamak konusunda ortak bir bilinç gösterilirse, ortaya çok farklı ve sağlıklı bir sanat ortamı çıkacak. Bu belge ile birlikte: • “Sahte eser mi aldım?” diyenlerin oranı giderek azalacak. • Çalıntı/sahte eser satanlara karşı caydırıcı bir önlem alacak ve bunların sayısı giderek azalacak. • Sanatçısından veya kaynağından “ihtilaflı” veya tartışma yaratabilecek eser alma ihtimali yok olacak. • Eser “yuvasından” çıkarak herhangi bir sergiye, müzayedeye gidip gelirken, gerek taban değeri, güvenlik/sigorta bedeli ve eserin somut sorumlusu belli olacak. • Sanatçıların ve galericilerin yıllardır müzayedeler tarafından mağdur edilmesi son bulacak. DİKKAT: Burada özellikle koleksiyonerlere önemli bir görev düşüyor. Lütfen artık EPİVERON’u olmayan hiçbir sanat eserini almayın, itibar etmeyin, kesinlikle koleksiyonunuza katmayın. Sahte, çalıntı veya eserin sanatçısının tüm haklarını mağdur ederek gerçek değeriyle alakası olmayan bir bedelle satışa sunulmuş olan hiçbir eser, gerçek anlamda sanatsever bir koleksiyonerin elinde olan eserler arasında bulunmaz, bulunmayı hak etmez! EPİVERON’un sanat ortamımızda “uygulanması” ve gerçek anlamda sanat eserinin pasaportu haline gelmesi tamamen size bağlı. Bu nedenlerle, EPİVERON’u olmayan hiçbir eseri ne galeriden, ne sanatçıdan ne de müzayede evinden almamanızı rica ediyoruz. EPİVERON’u olmayan bir sanat eseri almakla, karaborsa alış-veriş yapmak, sigortasız işçi çalıştırmak arasında fark yoktur. Elinizdeki eserin, değerinin onda bir değerine satılmasını da engelleyin, sanatçının tüm haklarının bu yolla çiğnenmesine de mani olun.
Katkılarınız için şimdiden teşekkürlerimizle,
Bedri Baykam
UNESCO Resmi Partneri -IAA/AIAP Dünya Başkanı
IAA/AIAP Türkiye Ulusal Komitesi UPSD Başkanı
UPSD Yönetim Kurulu
Bahri Genç
Fazilet Kendirci
Ceylan Mutlu
Murat Havan
Denizhan Özer
Nebahat Karyağdı
EPİVERON belgesine http://www.upsd.org.tr/ sitesinden ulaşabilirsiniz.