Rönesans’ın Pırlantası ‘Michelangelo’

1564 yılıydı. Jean Calvin‘in ortaya attığı yepyeni hümanizma kurallarıyla din ve felsefeye yön verdiği ve aynı zamanda Galileo ve Shakespeare‘in dünyaya geldikleri yıl. Aynı yılın 18 Şubat günüyse bambaşka bir büyük sanat adamı bambaşka bir şehirde, ortaçağın yaşam koşullarına göre çok uzun sayılan bir hayata gözlerini kapatıyordu. O gün bardaktan boşalırcasına yağmur yağıyordu Roma’da. Şehrin en fakir semtlerinden birindeki evinde artık yaşamıyor olan bu ihtiyar adam dünyanın misafir ettiği, gelmiş geçmiş en büyük ressam, heykeltraş ve mimar Michelangelo Buonarroti‘ydi.

6 Mart 1475’te İtalya‘nın Toscana bölgesinde, Arezzo kasabasının yakınlarındaki Caprese adlı küçük bir köyde doğdu Michelangelo. Baba Simone Buonarroti oturdukları şehrin sulh hakimiydi. Michelangelo doğduktan bir kaç ay sonra aile Floransa’ya göç etti. Annesi o henüz 6 yaşındayken ölmüştü. Michelangelo’nun sütninesi bir taşçının eşiydi. Böylece doğal olarak ilk oyuncakları bir çekiçle taşçı kalemi oldu. Daha sonraları soranlara, heykel sevgisinin bu kadından emdiği sütle kanına karıştığı yolunda şakalar yapacaktı. Babası ilk zamanlar sanatçı olmasına şiddetle karşı çıksa da, oğlunu bu sevdadan vazgeçiremeyeceğini anlayınca, isteğine boyun eğmek zorunda kaldı.

Ve böylece 13 yaşındaki Michelangelo, Ghirlandaio‘nun atölyesine çırak olarak verildi. Fresk tekniğini burada öğrendi. Ama onun gayesi taş kitlelerini dile getirebilecek hakiki bir heykeltraş olmaktı ve tam o sıralar bir tesadüf onu Floransa Dükü Lorenzo de Medici ile karşılaştırdı. Dük kendisini evine alarak onun Medici ailesine ait Bahçe Okulu’na devam etmesini sağladı. Bu arada anatomiye de merak salarak bir cerrahla muntazaman morga giderek bu işte de ustalaştı. Aynı zamanda Medicilere gelen şair, filozof ve sanatçıların arasında bulunarak durmadan kendini geliştiriyordu. Ama üç yıl sonra Lorenzo‘nun ölümüyle, yeni dük ile anlaşamayınca, Michelangelo yollara düşecek ve güzergahı Venedik, Bologna, Floransa’ya dönüş ve Roma’ya gidiş olacaktı. Roma sanatının zerafet ve ahengi kendisini çok etkileyecek ve başta Pieta heykeli olmak üzere o sıralar yaptığı pek çok eseri üzende bu etki görülecekti. Ve Floransa’dan gelen bir mektupla sonunda 4.10 santimlik David heykelinin ortaya çıkışı, heykelin yerine konduğu gün Floransa’nın bayram yapması. Bunları duyan Papa 2. Julius ona mezarını yaptırmak isteyecek, fakat daha sonra vazgeçince Michelangelo çok kızarak Floransa’ya dönecekti. Papa araya adamlarını koyarak sürekli Roma’ya dönmesi için ricada bulunacak ve nihayet pes eden Michelangelo, Roma’ya dönüp dünyanın, boyutları en büyük eserini yaratmaya başlayacaktı. 4,5 yıl iskelede sırtüstü yatarak insanlığa armağan etti bu şaheseri; Sistine Kilisesi Tavan Freskleri. 

1513 yılında Papa 2. Julius’un ölümü üzerine mezarın ana motifi olan Musa heykelini yaptı Michelangelo. Fakat kendi bile heykelden öylesine etkilenecekti ki, onun cansız bir taş olduğuna inanmak istemeyerek, bir gün karşısına geçip ‘Konuş Musa konuş’ diye haykırarak, elindeki çekici hışımla heykele fırlatacaktı.

Ve ömrü boyunca hiç durmaksızın çalışarak üretti Michelangelo. Heykel, resim, şiir ve mimari alanında birbirinden muhteşem eserler vererek sanatını zirveye ulaştırdı. O yıllarda Roma ve Floransa’daki kalburüstü binaların ve mezarların çoğu Michelangelo’nun planlarıyla yapılmıştır. Emsalsiz bir mimari anlayışı vardı. Yapı sanatına yepyeni formlar getirerek, Rönesans mimarisine büyük çapta yön vermiştir. Kendisi oldukça fakir bir durumda ölmesine rağmen, insanlığa bıraktığı servet paha biçilemeyecek kadar büyüktür. Yaşarken insanların gözünde yarı ilâh mertebesine yükselmesindeki sır da bu olsa gerek.

Asya Kafkasyalı