“Kemal Erhan Anısına Koleksiyonundan Bir Seçki: Zeki Kocamemi” sergisi 23 Aralık 2020 itibariyle Mine Sanat Galerisi, Nişantaşı Mekanında…
Mine Sanat Galerisi, Türkiye’nin bir döneme damgasını vuran önemli koleksiyonerlerinden Kemal Erhan‘ı, koleksiyonunda yer alan ve günümüz sanatının şekillenmesinde ve modern resme geçiş sürecinde büyük önem arzeden Zeki Kocamemi (1900-1959) seçkisi ile anıyor.
1921 yılında doğan ve 1998 yılında aramızdan ayrılan işadamı ve koleksiyoner Kemal Erhan, Türkiye’nin en zengin özel resim koleksiyonuna sahip koleksiyonerlerinden biriydi. Ressam olan babasından ve ressamlar çevresinde yetişmesinden edindiğini söylediği sanat tutkusuyla, yerli ve yabancı önemli isimlere ait eserleri toplamış ve pek çok kıymetli koleksiyona da yine bu isimleri kazandırmıştır. Koleksiyonculuğun aynı zamanda kurtarıcılık misyonu olduğunu düşünerek toplamış olduğu resimlerde 19. ve 20. yy ressamlarına odaklanmıştır. Koleksiyonunda Halil Paşa, Şeker Ahmet Paşa, Ali Rıza Bey, Nazmi Ziya, Feyhaman Duran, İbrahim Çallı, Avni Lifij, Sami Yetik, Hikmet Onat, Namık İsmail, Osman Asaf, Émile Motte, Fausto Zonaro, Salvatore Valeri, Lee Richards, Cornelli, Leonardo de Mango, Ivan Aivazovsky, Amedeo Preziosi, Svoboda, Rudolf Ernst gibi isimlere yer vermiştir.
Mine Sanat Galerisi, Cumhuriyet’ten bu yana özellikle Türk empresyonist ressamların yaptığı resimleri toplayan Kemal Erhan’ın koleksiyonundan Zeki Kocamemi seçkisi ile hem bir koleksiyoner olarak Kemal Erhan’ı hem de modern resme geçiş sürecinde büyük önem arzeden sanatçı Zeki Kocamemi’yi anıyor.
Cumhuriyet’in ilanıyla başlayan modernleşme sürecinde, 1923-1927 yılları arasında Almanya’ya giderek Hans Hofmann’ın atölyesinde eğitim gören Zeki Kocamemi, modern resmi Türkiye’ye getiren kişi olarak anılır. Celal Esat Arseven’in deyimiyle; “Modern resmin İstanbul’a girişi, Münih’de Hans Hofmann’ın özel akademisinde resim tahsil eden Zeki Kocamemi ve Ali Çelebi’nin İstanbul’a dönerek Galatasaray Lisesi salonlarında eserlerini sergilemeleri ile başlar.”1 Türk resmindeki bu yeni anlayışın ilk temsilcilerinden olan Kocamemi’nin 1927 yılında Ali Avni Çelebi ile kübizm etkisindeki resimleriyle açtıkları Galatasaray sergisi Türk resmi için bir dönüm noktası olmuştur.
Mine Sanat Galerisi kurucularından, sanatçı Prof. Adnan Çoker’in de hocası olan Kocamemi için, Çoker şöyle diyor: “Hofmann’ın doğa çıkışlı renkli kübizme, giderek Cézanne’a kadar inen öğretisi, yalnızca doğanın dış görüntüsünü yansıtan natürmort, peyzaj gibi sanatın temel kategorilerini ya da sanat biçimlerini değil, özünü; plan, modülasyon, boşluk ve yapı gibi, sanatı kökünden sarsan yenilikçi değerleri kapsıyordu. Kocamemi bu bilgilerin kavramlarını ve uygulamalarını Türkiye’ye getirdi. 30’lar ve 40’lar Türkiyesi’nde bazı sanatçılarımızda görülen “Cézanne tipi natürmort” “Cézanne tipi peyzaj” düzenlemeleri yerine Kocamemi’nin sanatının sağlamlığını işte bu temellerde aramak yerinde olur. Örneğin; yapı ve boşluk kavramını, peyzajlarında ve kompozisyonlarında gözlemlenen geniş kapalı boşlukla, natürmort ve portrelerindeki dar kapalı boşluk (tablonun gereksinmesi kuralına uyarak) sonsuzda kaybolmadan, nesneyi çevreleyen, etrafında döner özellikleri ile yerinde ve zamanında sunuluyordu. Masalı ve Saksılı Natürmortları, Mekkâre Erleri, Cenaze Töreni ve peyzajları buna örnektir. Formüle edilirse; Dar ve geniş sınırlı derinliksel boşluk nesnenin sürekli çevresini sarar.”
Trabzon Lisesi’nde 1927-28 yıllarında öğretmeni olan Zeki Kocamemi için Bedri Rahmi Eyüboğlu şöyle der: “Türk resim sanatından kim söz açarsa açsın, Kocamemi’ye layık olduğu yeri vermekle sorumludur. Kocamemi Türk resim sanatına ne getirmiştir? Her şeyden önce resim sanatının bir taklide dayanmadığını, tabiatı incelemek demenin onu olduğu gibi tabloya aktarmak olmadığını anlayan neslin ele başısıdır. Bu alanda meslekdaşı Ali Çelebi ile eşit bir savaş verdiler. Beş kuruş kazanmadan çeşitli alaylar, küçümsemeler karşısında yılmadan sergiler açtılar. Ve bugün memleketimizde filizlenen sahici resim sanatının kahrını çektiler.”
Eğitim aldığı Hofmann’ın kübizmden Cézanne’a kadar uzanan öğretisiyle yapısalcı bir anlayış benimseyen Kocamemi, hakkında sınırlı sayıda araştırma yapılmış olmasının eksikliğini kapatmaya ve yeni araştırmaların doğuşuna katkıda bulunmak adına, sanatçının Kemal Erhan koleksiyonundaki yağlıboyalarından ve desenlerinden oluşan bir seçki ile izleyici ile buluşuyor.
Serginin açılışı 23 Aralık 2020, Çarşamba Günü, Saat 11:00 – 19:00 saatleri arasında Mine Sanat Galerisi’nin Nişantaşı, Bostan Sokak, Miss Dalida mağazasındaki mekanında yapılacak. Sergi 30 Ocak 2021 tarihine dek ziyaret edilebilir. Tüm sanatseverler davetlidir.
Mine Sanat Galerisi Nişantaşı
Nişantaşı, Bostan Sokak, Miss Dalida Mağazası, No 6/A,
Şişli / İSTANBUL
Rezervasyon için
0 543 816 10 34
