“Görünenin Ötesinde / Kendini Anlatan Mülteci”, orta öğretim dönemindeki sığınmacı ve göçmen çocuklar ile gerçekleştirilmiş bir proje sonucunda ortaya çıkan saptamalardan oluşuyor.
Özellikle görsel temsillere bağlı olarak ilerleyen söz konusu proje, İstanbul Aydın Üniversitesi İletişim Fakültesi Reklamcılık Bölümü, Türkiye Mülteci Konseyi, Anadolu Eğitim ve Kültür Vakfı, Küçükçekmece Belediyesi ve Ümit İnatçı Sanat Merkezi işbirliği ile yürütüldü ve Avrupa Birliği’nin de desteğini aldı.
Sığınmacı ve göçmen çocukların ve gençlerin, gittikleri ülkelerde karşılaştıkları sosyal ve kültürel farklılıklar, onları bu yeni koşullar içinde hangi zorluklar ile yüz yüze bırakıyor ve böylece hangi entegrasyon çalışmalarına gereksinim gösteriyor? Bu sorular uzantısında “Bilgilendirme-Diyalog Atölyesi” ve “Eğitsel-Yaratıcı Atölye” olarak iki temel aşamada kurgulanan çalışmalar, sığınmacı ve göçmenlerin göç teması çerçevesinde çektiği fotoğraflar ve onlara eklenen metinler ile birtakım ipuçları sunuyor, iletişim uzmanlarının ve sosyologların da dâhil edilmesiyle bir sosyal projeye dönüşüyor.
“Görünenin Ötesinde / Kendini Anlatan Mülteci”, işte tüm bu süreci içeren bir sonuç-düşüncesini yansıtıyor. Ütopya Yayınevi tarafından basılan, editörlüğünü F. Nazlı Köksal’ın üstlendiği kitabın yazarları Ümit İnatçı, Emre Zeytinoğlu ve Ali Akay…
Ümit İnatçı, “Görünenin Ötesinde / Gören ve Gösterilen Olarak Göçmen” adlı yazısında projenin yöntemini özetliyor, sığınmacı ve göçmenlerin çalışmalarını yorumluyor. Emre Zeytinoğlu, “Yabancıların Karşılaşması ve İletişim Dili” adlı yazısında daha geniş bir anlamda “konuk-ev sahibi-konukseverlik” kavramlarını sorgulamaya açıyor. Ali Akay, “Misafirperverlik ve Göç” adlı yazısında yine aynı kavramlar üzerinde duruyor, fakat bununla birlikte metnini Türkiye’ye odaklıyor. “
Kapakta ise projede yer alan Ala Alassouad’ın (Suriye) çektiği bir fotoğraf yer alıyor.
“Mülteci kabul eden ülkenin insanı ve mülteci arasındaki sosyal ve kültürel farklılıklar, birlikte yaşayabilmenin yeni koşullarını üretiyor. Uluslararası insan hakları yasaları ve göç alan ülkelerin göç politikalarına yönelik alınan önlemler ve uygulamalar, gündelik yaşamda ortaya çıkan sorunların üstesinden gelmeye ne yazık ki yetmiyor.”
-ÜMİT İNATÇI“Göçmenlerin ya da sığınmacıların kendi yerlerini terk edip başka topraklara ulaşır ulaşmaz oranın insanları ile iletişime geçmesi, sonraki zamanlarda kurulabilecek uyumlu bir yaşamın da ilk adımıdır kuşkusuz. Gelenlerin oraya ait kültürü, siyasi ve ideolojik yapıları ve kişisel ilişkileri olabildiğince gözlemlemesi, ardından da yeni iletişim tavırları icat etmesi, zorunlu biçimde yeni bir yaşam tasarımıdır.”
-EMRE ZEYTİNOĞLUBugüne kadar süregelen problemlere baktığımız zaman, göçmenlik meselesinin, farklı göç nedenleriyle insanların bir başka ülkeye “yabancılar” olarak gitmesi meselesinin Türkiye dâhil olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde gündemi oluşturduğunu görürüz. Bütün bu meselelerin özünde misafirperverlik kavramının arkasında mutlak misafirperverlik diye bir uygulamanın nasıl olabileceği sorusu yatmakta…
-ALİ AKAY
