Dubai merkezli gayrimenkul şirketi Emaar Properties tarafından 2017 yılında Üsküdar’da açılan Emaar Square Mall’da duvarları süsleyen işlerin Sanatçı-Ressam Prof. Tülin Onat’ın resimlerinin kopyasının olduğu ortaya çıkması üzerine sanatçının açtığı davada bilirkişi raporu açıklandı.
Geçtiğimiz yıllarda Emaar Square Mall‘u ziyaret eden bazı sanatseverler tarafından ortaya çıkarılan kopya eser vakası; sanatçı Tülin Onat‘ın Emaar A.Ş.‘ye ve kopya olduğu iddia edilen eseri dekoratif ve ticari amaçlı satan Bardakçı Mimarlık Tasarım Sanat ve Yapı San. Ltd Şti hakkında tazminat davası açması üzerine mahkemeye taşınmıştı.
Sanatçı Prof. Tülin Onat, kendisinin çok bilinen eserlerinden ikisinin birebir kopyalanarak bilgisi olmadan avm duvarlarına asıldığını ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında haklarının ihlal edildiğini iddia etmişti. Yaklaşık 2 yıldır devam eden davada EMAAR A.Ş., işleri Bardakçı Limited Şirketi‘nden satın aldıklarını, bu şirkete ücretini ödediklerini, işlerin kime ait olduğunu bilebilecek durumda olmadıklarıni ifade etmişti. Bardakçı Limited Şirketi yetkilisi Zeynep Didem Bardakçı ise eserler arasında bir benzerlik olmadığını, farklı boyutlar ve tekniklerin kullanıldığını dolayısıyla bir hak ihlalinin yapılmadığını iddia etmişti.
Emaar Square Mall’un duvarlarındaki işler Tülin Onat resimlerinin kopyası mı?
“Bu Rapor Hukukun Geldiği Nokta Açısından Vahimdir”
Davada son gelişme olarak bilirkişi raporu hazırlandı. Tülin Onat’ın avukatı Zerrin Eynirlioğlu‘nun verdiği bilgilere göre bilirkişi raporunda sanatçının iddialarının aleyhinde değerlendirmeler bulunuyor. Eynirlioğlu’nun açıklaması şöyle:
“Bilirkişi raporundaki görüşe göre orijinal ile taklit arasında renk farklılığının olması, ayrıca taklit işin teknik ve içerik olarak orijinali ile kıyaslanmayacak derecede dekoratif bir tasarım ürünü olarak kabul edilmesi, eylemin, FSEK kapsamında eser sahibinin manevi ve mali haklarına tecavüz oluşturmaması sonucunu doğurmaktadır. Başka bir ifade ile, eğer taklit iş eser niteliğini taşımıyor ise, taklit olmasında hiçbir sakınca bulunmamaktadır. Eğer taklit olmasına rağmen kendisi de bir sanat eseri ise, o zaman ihlal söz konusu olabilmektedir. Elbette ne FSEK hükümlerinde ne de Yargıtay içtihatlarında böyle bir anlayışa yer verilmemektedir. Ancak bu kişilerin “bilirkişi” sıfatıyla FSEK ruhuna aykırı böyle raporlar düzenleyebilmeleri hukukun geldiği nokta açısından vahimdir.”
“Yapıtlarınıza Sahip Çıkın”
Sanatçı Tülin Onat ise bilirkişi raporu ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“Resimlerimin en olmadık biçimde kopyalanıp, satılmasına karşı yürüttüğüm savaşta, bilirkişi raporu, çok can acıtıcı. Evet, benim yaptıklarım ‘özgün, kendi sözünü söyleyen sanat eserleri’ imiş. Ama çalan, dekoratif amaçlı ve para için yaptığından suç sayılmıyormuş. O, ticaretmiş. Yapıtlarınıza nasıl sahip çıkarsınız bilmem ama her an tehlikede olduğunu bilin. Bugünün düzeni bu…”
İşte Davaya Söz Konusu Olan Eser Ve AVM’de Sergilenen İşler
Yani bu kabul edilebilir birşey değil, firma bu işlerin sahibinden izin alıp bedelini ödeyip kullanması lazım doğru olan bu.
Eğer bu yapılmasıyla firma bunun karşılığını sanatçısına ödemelidir.