Bu ay ‘En Tanınmış Fotoğraf Hikayeleri’ köşemizde Nick Ut’un Vietnam Savaşı sırasında tüm elbiseleri ve vücudu yanmış halde Napalm bombasından kaçan çocukları çektiği, tarihe geçen unutulmaz karesinin hikayesinden bahsedeceğim.
8 Haziran 1972, Kuzey Vietnam’ın Trang Bang Bölgesi. Nick Ut, Vietnam savaşı sırasında bir fotoğraf çeker ve o fotoğraf Nick Ut’a Pulitzer ve World Press Photo ödülü kazandırır. Peki Nick Ut neyin fotoğrafını çekmiştir? Acının mı, ölümün mü, vahşetin mi, çaresizliğin mi yoksa utancın mı?
Nick Ut unutulmaz ‘Napalm Kız’ fotoğrafını çektiğinde 21 yaşındaydı. Vietnam Savaşı devam ederken cephede çatışmaların arasında bir foto muhabiri, napalm bombalarının yaktığı dokuz yaşındaki Kim Phuc‘u köyünden kaçışı esnasında çırılçıplak yolda koşarken fotoğrafladı. Bu fotoğraf Vietnam Savaşı’nın simgesi oldu. 1973 yılında 22 yaşındaki Nick Ut’a Pulitzer ve World Press Photo ödüllerini kazandırdı.
Peki bu fotoğraf ödül mü kazandırdı sadece? Hayır! Fotoğrafın gücü bir kez daha kendini kanıtladı. Vietnam Savaşı’nda 200.000 Güney Vietnamlı ve 55.000 Amerikalı’yla birlikte ve Vietkong gerillaları ve Kuzey Vietnamlılardan 725.000 kişi hayatını kaybetmişti. Nick Ut’un ‘My Lai’ olarak tanınan fotoğrafı dünya basınında yayınlandığı sene ABD tüm askeri güçlerini Vietnam’dan çekmiştir.
Bombalamanın ardından sağ kalan çocuklar yanarak oradan oraya çığlık çığlığa kaçarken, fotoğrafını çektiği küçük kızı ‘Su istiyorum, çok sıcak’ diyerek kendisine doğru koşan 9 yaşındaki Kim Phuc’u, hastaneye yetiştirmeyi başardı. Sürekli ziyaretine gitti ve Kim Phuc’un ailesi için yardım kampanyası başlattı.
Nick Ut’un vicdanı olmasaydı sadece fotoğrafını çekip gitseydi Kim Phuc bugün hayatta olmayacaktı.
Nick Ut tüm dünyada tanınmasını sağlayan o fotoğraftaki kızı hiç unutmadı. Ve yıllar sonra tekrar O’nunla biraraya geldi.
Kim Phuc savaşın izlerini hala taşıyor. Kim Phuc’un yüzünde iz yok ama boynundan itibaren napalm yanıkları başlıyor. Kendisi savaştan sonra 14 ay kadar Saygon‘da bir hastanede yatmış, derisi tamamen yandığı için cildi nefes alma özelliğini kaybetmiş ve dolayısıyla vücudunda yıllar boyu hiç kapanmayan yaralar oluşmuştur. Savaştan kalan ağır migren nöbetlerine, astımına ve şeker hastalığına rağmen geçirdiği zor zamanlardan sonra kendine güzel bir hayat kurmuş. Şimdilerde evli, çocuklu ve mutlu bir kadın.
1995 yılında Washington‘da konuşmacı olarak katıldığı Vietnam savaşını anma töreninde kendisiyle birlikte bir sürü insanın üstüne napalm bombası atan uçağın pilotuyla karşılaşmış ve onu affetmiştir.
Bu olayla ilgili olarak da şunları söyledi:
“Affet ama unutma. Unutma ki bir daha tekrarlanmasın.”
Malesef savaşlar hala devam ediyor, çocuklar hala ölüyor. Dünya savaş belasından ne yazık ki kurtulamıyor.
Kim Phuc’un şimdiki yüzü hafızalarımıza kazınan acı dolu fotoğrafına inat hep umutlu ve hep güleryüzlü.
Özlem Dikel
Nick Ut Kimdir?
Doğum tarihi: 29 Mart 1951
Nick Ut şu anda Kaliforniya, Los Angeles’ta ikamet ediyor ve 50 yıldan fazla süredir AP fotoğrafçısı olarak çalışıyor. 1966’da 16 yaşındayken Vietnam’daki Associated Press’e (AP) katıldı. Vietnam Savaşı’nı çekmek için yaklaşık 10 yılını harcadı.
Ödülleri:
1973 – Yılın Fotoğrafı Kategorisinde Dünya Basın Fotoğrafları Vakfı Ödülü
1973 – Pulitzer Flaş Haber Fotoğrafçılığı Ödülü
1973 – Spot Haberler Kategorisinde Dünya Basın Fotoğrafları Vakfı Ödülü
Kaynak: http://vietnamwarsummit.org/attend/participants/nickut.html
https://www.worldpressphoto.org/Person/Detail/2094/Nick%20Ut
