Soyut sanat, genel anlamıyla doğada varolan gerçek nesneleri betimlemek yerine, biçimler ve renklerin, temsili olmayan veya öznel kullanımı ile yapılan sanata denir.
Nonfigüratif sanat terimi ile değişmeli olarak kullanılır.
Sanatta soyutlamanın antik çağlardan bu yana birçok kültürde var olduğu bilinmesine rağmen, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir hareket olarak soyut sanatın öncüsü Rus ressam Wassily Kandinsky‘dir. Wassily Kandinsky (1866-1944), soyut ifadenin yolunu açan ilk sanatçı olarak değerlendirilir. Sanatı ve doğayı birbirinden ayıran Kandinsky, sanatın da doğa gibi kendine özgü bir gerçekliği olduğuna inanmıştır. Soyut sanat, 20. yüzyılda sanat dünyasına egemen olmaya, dönemin en iyi bilinen sanat eserlerine katkıda bulundu.
İşte soyut sanatın en önemli 10 eseri:
#10 MOVEMENT IN SQUARES, ‘Karelerdeki Hareket’ Bridget Riley, 1961(Op Art)
Op art, optik resim olarak da bilinen 1960’ların bir resim akımıdır. Renk, çizgi gibi öğeler göz yanılsamaları yaratmak için kullanılır. Eserler genelde soyut olup, pek çok durumda siyah-beyazdır. Lekecilik ve hareket resmine karşı gelişen Op-art, sanat yapıtını kurallarla bilimsel olarak düzenlemeye önem vermiştir.
1960’lardan bu yana İngiltere’nin önde gelen sanatçılarından Bridget Riley, belki de Victor Vasarely’den sonra en ünlü Op sanatçısı. ‘Karelerdeki Hareket’, Bridget Riley’in en ünlü eseri ve belki de Op sanatındaki en ünlü resim.
#9 ABSTRAKTE BILDER SERIES, ‘Soyut Görüntüler Serisi’ Gerhard Richter, 1986
Gerhard Richter, bazıları tarafından en büyük yaşayan ressam olarak kabul edilen bir Alman sanatçı. Richter’in en ünlü eserleri arasında Abstrakte Bilder serisi de var. 1976’da Abstrakte Bild adlı ilk eseri resmetti ve takip eden yirmi yılda bu tür birçok çalışmaya devam etti. Soyut resimlerinde Richter, temsili olmayan resmin kümülatif katmanlarını oluşturur. Tuval üzerine primer rengin büyük bezlerini fırçalamakla başlar. Resimler, resmin ilerlemesine verdiği yanıtlara dayanarak aşamalar halinde gelişir: olası ayrıntılar ve ortaya çıkan desenler. Serinin resimlerinden biri olan Şubat 2015’te yaptığı Abstraktes Bild, yaşayan bir Avrupalı sanatçı eseri için ödenen en yüksek fiyat olan 44.52 milyon dolara (30.4 milyon £) satıldı.
#8 ORANGE, RED, YELLOW ‘Turuncu, Sarı, Kırmızı’ Mark Rothko, 1961
Amerikalı soyut ekspresyonist ressam Mark Rothko’nun en iyi bilinen eserleri arasındadır. Mayıs 2012’de 86.9 milyon dolara satıldı ve açık artırmada çağdaş bir eser için ödenen en yüksek fiyat rekorunu kırdı.
#7 BLEU II, Joan Miro, 1961
Joan Miro, Soyut Ekspresyonizm’in öncüsü sayılan birçok soyut şaheseri boyayan, sürrealizme yakın etkili bir İspanyol sanatçıydı. En ünlü soyut sanat eseri, 355 cm x 270 cm ölçülerinde üç büyük resimden oluşan Triptych Blue I, II, III. Üç resim de rüya gibi mavi bir arka plan üzerinde basit çizgiler ve şekillerden oluşur. Mavi II’de, resmin sol tarafında, sakin mavi arka planın aksine dinamik kırmızı bir çizgi içerir. Bleu Triptych soyut sanatta ustaca bir başarı olarak kabul edilir ve Bleu II bu üç resmin en ünlüsüdür.
#6 MOUNTAINS AND SEA, ‘Dağ ve Deniz’ Helen Frankenthaler, 1952
Lirizm, çağımız sanatçısının iç dünyasında yaşamış olduğu öfke, coşku ve heyecan vb.gibi duyguları plastik bir dille dışa vurmasıdır. Bu dışa vuruş İnformel bir yapıyla ortaya konulabilmesinin yanı sıra, geometrik kurguya dayanan soyut anlatımdan farklı bir dile sahiptir.
Helen Frankenthaler bu alandaki en ünlü kadın soyut ressamlardan biridir ve önde gelen bir lirik soyutlama ressamıdır. Profesyonel olarak sergilenen ilk eseri olan Mountains and Sea, aynı zamanda en ünlü tablosu ve lirik soyutlamanın en iyi örneğidir.
#5 BROADWAY BOOGIE WOOGIE Piet Mondrian, 1942–43
Piet Mondrian, Hollandalı ressam Pieter Cornelis “Piet Mondriaan” 1912 sonrası Mondrian. Theo van Doesburg tarafından bulunmuş De Stijl sanat hareketi ve oluşumunun önemli bir destekçisiydi. Temsili olmayan ve Neoplastisizm olarak adlandırdığı stili yaratmıştır.
Geometrik soyutlama, geometrik formların kullanımına dayanan bir soyut sanat şeklidir. Piet Mondrian, neoplastisizm terimini sadece düz çizgiyi, üç ana renk siyah, beyaz ve griyi soyut geometrik resimleri için kullandı. Mondrian’ın son tam resmi olan Broadway Boogie Woogie, Manhattan şehir şebekesi ve Mondrian’ın sevdiği Broadway boogie woogie müziğinden ilham alıyor. Resim, çizgi, kare ve ana renklerdeki resimli sözlerini kullanarak Mondrian’ın temsiliyetinin zirvesi olarak kabul edilir. Stilistik inovasyonunun doruk noktasını işaretler ve soyut geometrik resim okulundaki en etkili sanat eserlerinden biridir.
#4 NUMBER 11, (BLUE POLES) ‘Mavi Kutup’ Jackson Pollock, 1952
Damlatma tekniği, boyanın tuval üzerine damlatıldığı veya döküldüğü bir soyut sanat şeklidir. TIME dergisi tarafından “Jack the Dripper” olarak adlandırılan Jackson Pollock, damlatma resminin en ünlü uygulayıcısıdır. En ünlü eserleri arasında, Blue Poles, 1973 yılında Avustralya Ulusal Galerisi tarafından çağdaş Amerikan resminin dünya rekoru olan 1.3 milyon dolar karşılığında satın alındı. Avustralya’daki gazeteler, satın almayı ‘dribs ve drabs için 1,3 milyon dolar’ gibi manşetlerle duyurdu. Bugün Mavi Kutup, Avustralya Ulusal Galerisi koleksiyonundaki en büyük tablolardan biridir ve satın alınması bir ustalık olarak değerlendirilmektedir.
#3 COMPOSITION VII Wassily Kandinsky, 1913
Wassily Kandinsky, birçok kişi tarafından “Soyut Sanatın Babası” olarak kabul edilir ve İlk Soyut Suluboya olarak bilinenler de dahil olmak üzere, türün en eski eserlerinden bazılarını çizdi. 1910-1914 yılları Kandinsky’nin kariyerinin zirvesi olarak kabul edilir ve bu tablo, dönem boyunca yaptığı sanatsal başarının zirvesi olarak gösterilir. Son versiyonunu üç günde boyamasına rağmen, bu kompozisyon için diğerlerinden daha fazla çalışma yaptı. VII. Kompozisyonun, Deluge, Son Yargılama, Diriliş ve Cennet’in kıyamet temalarına yaklaştığına inanılmaktadır. Renklerin ve şekillerin dönen bir kasırgası olarak nitelendirilen bu eser bugüne kadar boyadığı en karmaşık parça olarak kabul edildi ve bugüne kadar yaratılan en ünlü soyut sanat eserlerinden biriydi.
#2 NUMBER 5, Jackson Pollock, 1948
Jackson Pollock, soyut sanatın en önemli hareketlerinden biri olan Soyut Ekspresyonizm’in en etkili figürüydü. Kandinsky’den sonra belki de en iyi bilinen soyut sanatçıdır. No. 5, Jackson Pollock tarafından yapılan en ünlü ve en pahalı tablo. Kasım 2006’da, açıklanmayan bir alıcıya 140 milyon dolarlık bir fiyata satıldığında bir resim için ödenen en yüksek fiyatın dünya rekorunu kırdı. Temmuz 2017 itibariyle, bugüne kadar satılan en pahalı tabloların enflasyona göre düzeltilmiş listesinde dokuzuncu sırada yer almaktadır. No 5, Jackson Pollock’un damla tekniği kullandığı resimlerinin ve Soyut Dışavurumculuk’un bir özeti olarak kabul edilir.
#1 THE BLACK SQUARE ‘Siyah Kare’ Kazimir Malevich, 1915
Kazimir Severinoviç Maleviç, geometrik soyut sanatın öncülerinden ve avangart süprematist hareketinin yaratıcısı olan ressam ve sanat teorisyeni. Sanatta özgün çizgisini bulan Malevich, bunu “Süprematizm” olarak tanımladı. Bu akıma, daha doğrusu Malevich‘in dehasına göre resim, bir zaman sonra klasiklerin kopyası oldu ve yeni bir şey kazanmaya ihtiyacı vardı. Sanılanın aksine, ‘Modern Sanat‘ adı altında verilen eserler de yeni değildi. Eğer yeni bir eser verilmek isteniyorsa eskiyle arasındaki köprüleri yakmalı; özgürleşince rahat bir nefes alıp kendini gerçekleştirmeliydi. Malevich bunu anlatabilmek ve başlatabilmek için ‘sıfır biçim’le oluşturduğu “Siyah Kare“yi yarattı. “Siyah Kare“yle tüm nü figürler, mekan algısı, ışığın yönü hatta meyve natürmortları bile yok oldu; resim “hiçbir şey“i konu edindi. Siyah Kare ikonik bir soyut sanat eseri olarak kabul edilir ve yirminci yüzyılın en ünlü tablolarından biridir.
10 Ünlü Rönesans Sanatçısı Ve Eserleri
