Mayıs-Kasım 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Venedik Bienali 59. Uluslararası Sanat Sergisi’ndeki Türkiye Pavyonu için yapıt üretecek sanatçı, Füsun Onur olarak belirlendi. Sergi, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) girişimi ve 21 destekçinin katkılarıyla, Arsenale’de 2014-2034 dönemi için tahsis edilen uzun süreli mekânda yer alacak.
Türkiye’nin önde gelen güncel sanatçılarından Füsun Onur’un pratiği, gündelik maddelere özgü uzam, zaman, ritim ve biçim imkânlarını otobiyografik referanslarla yüklü anlatısal ve dolambaçlı bir dille ele alıyor. Onur, yarım yüzyılı aşkın kariyerinde resim ve heykel arasındaki sınırlara meydan okuyarak 1970’lerin başında avangardın Türkiye sanat kanonunda yer edinmesinde öncü bir rol üstlendi. Onur, Augarten Contemporary, Viyana (2010), İstanbul Modern (2011), Maçka Sanat Galerisi, İstanbul (2012) ve ARTER, İstanbul (2014) gibi müze ve sanat mekânlarında kişisel ve karma sergilere katıldı. Onur’un eserleri, Kunsthalle Baden-Baden (2001), ZKM, Karlsruhe (2004) ve Van Abbemuseum, Eindhoven’daki (2005) karma sergilerin yanı sıra İstanbul Bienalleri (1987, 1995, 2011, 2015), Moskova Bienali (2007) ve dOCUMENTA(12), Kassel’de (2012) sergilendi.
Üsküdar Amerikan Kız Lisesi mezunu olan Onur, eğitimine İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü’nde ve Hadi Bara Atölyesi’nde devam etti. 1960’ta Fulbright bursu kazanarak gittiği Maryland College of Art Heykel Bölümü’nü bitirmesinin ardından ilk kişisel sergisini 1970’te Taksim Sanat Galerisi’nde gerçekleştirdi. Bunu Paris’teki 7. Genç Sanatçılar Bienali (1971) ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin düzenlediği “Açık Hava Sergileri” (1974 ve 1977) gibi pek çok sergi takip etti. Onur, İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor.
Serginin küratörlüğünü ise Bige Örer üstlenecek. Bige Örer İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nda İstanbul Bienali’nin ve tüm güncel sanat projelerinin direktörü. İstanbul Bienali’nin yanı sıra Venedik Bienali Türkiye Pavyonu ve pek çok uluslararası ve yerel paydaşın işbirliğiyle geliştirilen öğrenme ve sanatçı konaklama programlarıyla kamusal programlar gibi geniş bir yelpazeye yayılan disiplinlerarası projelerin sanatsal vizyonundan ve programlamasından sorumlu. Siyaset bilimi, kamu yönetimi ve sosyoloji alanlarında eğitimi bulunuyor.
Bige Örer’in çalışmaları, hem sanatsal hem de akademik alanlara uzanıyor. Küratöryel projeleri arasında Aylaklar, İstanbul (2017), Çizgisel Aşkınlık, Amman (2016) ve Agorafobi, Berlin (2013, Fulya Erdemci ile) yer alıyor. Örer, Whitechapel Gallery, Londra (2016) ve Palais de Tokyo, Paris’te (2018) küratöryel araştırma programlarına katıldı. Pek çok yayına sunduğu katkılar arasında, uluslararası güncel sanat bienallerinin finansmanı üzerine yürüttüğü bir araştırma da bulunuyor. Zaman Makinesinde Renkli Bir Gezinti: Çocuklar İçin İstanbul Bienalleri başlıklı çocuk kitabını Süreyyya Evren’le birlikte kaleme aldı. Bienaller hakkında pek çok yazı yazdı ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde dersler verdi. Uluslararası sanat kurumlarında danışman ve jüri üyesi olarak yer alan Örer, kurulduğu 2013 Mart’ından bu yana Uluslararası Bienaller Birliği’nin başkan yardımcısı; aynı zamanda birliğin Pass başlıklı dergisinin ilk sayısını 2018’de yayımlayan editoryal kurulunun da üyesi.
Venedik Bienali 59. Uluslararası Sanat Sergisi Türkiye Pavyonu Danışma Kurulu’nda Bilgi Üniversitesi Sanat ve Kültür Yönetimi Bölümü öğretim üyesi Serhan Ada, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Kültür ve Sanat İşletmesi Genel Müdürü Özalp Birol, sanatçı İnci Eviner, küratör ve Fiorucci Art Trust Direktörü Milovan Farronato ve Sanat Dünyamız dergisi editörü, sanat yazarı Fisun Yalçınkaya yer alıyor.
Danışma Kurulu üyeleri Füsun Onur’un Türkiye Pavyonu sanatçısı olarak davet edilmesi hakkında, “Venedik Bienali 59. Uluslararası Sanat Sergisi Türkiye Pavyonu Danışma Kurulu olarak sergiyi Füsun Onur’a teslim etmekten büyük bir onur ve heyecan duyuyoruz. Füsun Onur yalnızca yapıtlarıyla değil, yaşam biçimiyle de hayat ve sanat arasında kurduğu şiirsel ilişkiyi yaşayan ender sanatçılardandır. Onur, kavramsal sanatın temel yönelimlerini kendi şiirinden yola çıkarak keşfeder. Havaya saçtığı sözcükler, günlük yaşam parçacıkları ve masallar, kendiliğinden kurdukları ilişkilerin ürünü olan, kırılgan nesneler olarak çıkar karşımıza. Sanat, onun için büyük söylemlerin ifadesi değil, varlığı ile yeryüzü arasındaki biricik alanda doğan sınırsız bir yaratıcılık kaynağıdır. Füsun Onur’un yerleştirmeleri kimlik, kültür, dil gibi evrensel olarak tanımladığımız sınırları silme ve belirli bir yer ve mekâna bağlı olmaksızın canlı varlıklar içinde bir nota olarak yaşamlarını sürdürme becerileriyle öne çıkarlar.” dedi.
TC Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla TC Dışişleri Bakanlığı himayesinde gerçekleştirilen Venedik Sanat Bienali Türkiye Pavyonu’nun koordinasyonunu İstanbul Kültür Sanat Vakfı yürütüyor.
Mayıs – Kasım 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Venedik Bienali 59. Uluslararası Sanat Sergisi’nde ana serginin küratörlüğünü Cecilia Alemani yapıyor.
Fotoğraf: EgeART